31.12.12.
Täze ýylam geldi, Allaha şükür. Ýeneki ýyllara-da baş-esen Alla ýetirsin.
“Halk” bilen “ahlak” sözüniüň köküniň birdigini eşdip haýran galdym.
Bularyň diňe bir sözde däl, ähli tarapdan köki bir ýaly gördüm. Halky halk
edýän onuň ahlagy dalmi näme? Ahlagyny ýitiren halka kim halk diýer? Biz
özümizi başga bir milletdendir öýdüp “Sen türkmenmi?” diýip soralsak –
halamarys. Hatda başga bir millete meňzedilsegem ynjaýarys. Emma ahlagymyz
meselesinde-de şeýlemikäk? Türkmene mahsus ahlaga, mysal üçin salam bermek,
ýaşulyny sylamak, egin-eşik, gep-söz, lebiz, gaýrat, namysjaňlyk ýaly ahlak
häsiýetlerimiz türkmene mahsuslykdan, öz halkymyza laýyklykdan çykyberjek
bolsa, “Halk bilen ahlak birdir” diýip gyýylýarysmy? Ony başardygymyzdan,
bolmanda içerimizde, özümizde gorajak bolýarysmy? Hawa, türkmen eşigimizi
gyz-gelinlerimiz geýýär, emma, käte şu türkmen eşigimikä diýdirýän türkmen
eşikli gyzlara duş gelýäň. Dogrusy, käte türkmenligini saklamakda oglanlarymyz
gyzlardan has berk, haýaly görünýär, ýogsa, oglanlar ýewropalylaryň eşiginde
bolsa-da. Türkmen eşigini geýip, ezýaka köýnekli, silkme telpekli gyzlaryň
daşynda bökjekläp tans edýändirin öýdýänler hakynda aýdamok. Türkmen tahýasyny zor
bilen däl, höwes bilen geýmesek, türkmeniň uzyn köýnegini utanyp däl, höwes bilen
geýmesek – onda nähili bolar? Türkmen gelnine milli eşigini zor bilen äri geýdirendir
öýdýän bolsak, ýalňyşarys. Hiç kime hiç zady zor bilen uzak etdirip bolmaýar. Hatda
ors eşiginem, ýewropalynyň häsiýetinem biz ýuwaş-ýuwaşdan isläp geýýäris, isläp
edýäris öýdýän. Biz ahlagymyzy “türkmen” adymyzdan ileri tutsak tutmaly, ýöne yzda
tutsak, özümiz bilmän türkmenligimizi ýitirip bileris. Türkmeniň käbir etraplarynda
“siz” diýip ýüzlenmek däbi ýokdur, emma, “sen” diýende müňlerçe “sizleri” hormatyny
içine salýandyr. Men muny gürrüň esasan eşik hakynda boldy welin, diňe eşigi göz
öňünde tutmandygymy aýtmak üçin mysal getirmeli boldum. Mysallar uzajak, gowsy,
galanyny özüňize goýaýyn.
Äze ýylyň öň ýanynda birhili zatlar ýazdym welin, bagyşlaň – her kim agyrýan
ýerini tutýar.
Teswirler (0 sany)
Teswir ýazmak üçin içeri girmegiňizi haýyşt edýäris.